Vidyānandin's Āptaparīkṣā and Āptaparīkṣāṭīkā Creation of the digital textresource and its transformations H. Trikha Published within the Digital Corpus of Vidyānandin's Works at www.dipal.org/dcv January 09, 2025 Sources: Printed edition: Vidyānandasvāmi-viracitā ... Āptaparīkṣā Patraparīkṣā ca Gajādharalālajainaśāstriṇā sampādite. (Sanātanajainagranthamālā 1). Kāśī 1913. Digital text resource: /home/deploy/dipal/public/dcv-site/root-resources/APT/APT , October 05, 2024 ĀP-GL 01,1 oṃ ĀP-GL 01,2 namaḥ siddhebhyaḥ | ĀP-GL 01,3 sanātanajainagraṃthamālā | ĀP-GL 01,4 1 ĀP-GL 01,5 ācāryapravaraśrīvidyānaṃdisvāmiviracitā ĀP-GL 01,6 āptaparīkṣā | ĀP-GL 1ab prabuddhāśeṣatattvārthabodhadīdhitimāline | ĀP-GL 1cd namaḥ śrījinacaṃdrāya mohadhvāṃtaprabhedine || 1 || ĀP-GL 2ab śreyomārgasya saṃsiddhiḥ prasādāt parameṣṭhinaḥ | ĀP-GL 2cd ity āhus tadguṇastotraṃ śāstrādau munipuṃgavāḥ || 2 || ĀP-GL 3ab ity asādhāraṇaṃ proktaṃ viśeṣaṇam aśeṣataḥ | ĀP-GL 3cd parasaṃkalpitāptānāṃ vyavacchedaprasiddhaye || 3 || ĀP-GL 4ab anyayogavyavacchedān niścite hi mahātmani | ĀP-GL 4cd tasyopadeśasāmarthyād anuṣṭhānaṃ pratiṣṭhitaṃ || 4 || ĀP-GL 5ab tatrāsiddhaṃ munīṃdrasya bhettṛtvaṃ karmabhūbhṛtāṃ | ĀP-GL 5cd ye vadaṃti viparyāsāt tān pratyevaṃ pracakṣmahe || 5 || ĀP-GL 6ab prasiddhaḥ sarvatattvajñas teṣāṃ tāvat pramāṇataḥ | ĀP-GL 6cd sadāvidhvastaniḥśeṣabādhakāt svasukhādivat || 6 || ĀP-GL 7ab jñātā yo viśvatattvānāṃ sa bhettāṃ karmabhūbhṛtāṃ | ĀP-GL 7cd bhavaty evānyathā tasya viśvatattvajñatā kutaḥ || 7 || iti | ĀP-GL 8ab nāspṛṣṭaḥ karmabhiḥ śaśvadviśvadṛśvāsti kaścana | ĀP-GL 8cd tasyānupāyasiddhasya sarvathā'nupapattitaḥ || 8 || ĀP-GL 9ab praṇītir mokṣamārgasya na vinā'nādisiddhataḥ | ĀP-GL 9cd sarvajñād iti tatsirddhir na parīkṣā sahā sa hi || 9 || ĀP-GL 10ab praṇetā mokṣamārgasya nāśarīro 'nyamuktavat | ĀP-GL 10cd saśarīras tu nā'karmā saṃbhavaty ajñajaṃtuvat || 10 || ĀP-GL 11ab na cecchā śaktir īśasya karmābhāve 'pi yujyate | ĀP-GL 11cd tadicchā vā'nabhivyaktā kriyāhetuḥ kuto 'jñavat || 11 || ĀP-GL 12ab jñānaśaktyaiva niḥśeṣakāryotpattau prabhuḥ kila | ĀP-GL 12cd sadeśvara iti khyāne'numānam anidarśanaṃ || 12 || ĀP-GL 13ab samīhām aṃtareṇāpi yathāvakti jineśvaraḥ | ĀP-GL 13cd tatheśvaro 'pi kāryāṇi kuryād ity apy apeśalaṃ || 13 || ĀP-GL 14ab sati dharmaviśeṣe hi tīrthakṛttvasamāhvaye | ĀP-GL 14cd brūyāj jineśvaro mārgaṃ na jñānād eva kevalāt || 14 || ĀP-GL 15ab siddhasyāpāstaniḥśeṣakarmaṇe vāgasaṃbhavāt | ĀP-GL 15cd vinā tīrthakarattvena nāmnā nārthopadeśanā || 15 || ĀP-GL 16ab tathā dharmaviśeṣo 'sya yogaś ca yadi śāśvataḥ | ĀP-GL 16cd tadeśvarasya deho 'stu yogyaṃtaravad uttamaḥ || 16 || ĀP-GL 17ab nigrahānugrahau dehaṃ svaṃ nirmāyānyadehināṃ | ĀP-GL 17cd karotīśvara ity etan naparīkṣākṣamaṃ vacaḥ || 17 || ĀP-GL 18ab dehāṃtarād vinā tāvat svadehaṃ janayed yadi | ĀP-GL 18cd tadā prakṛtakārye 'pi dehādhānam anarthakaṃ || 18 || ĀP-GL 19ab dehāṃtarāt svadehasya vidhāne cānavasthitiḥ | ĀP-GL 19cd tathā ca prakṛtaṃ kāryaṃ kuryād īśo na jātucit || 19 || ĀP-GL 20ab svayaṃ dehāvidhāne tu tenaiva vyabhicāritā | ĀP-GL 20cd kāryatvādeḥ prayuktasya hetor īśvarasādhane || 20 || ĀP-GL 21ab yathā'nīśaḥ svadehasya kartā dehāṃtarān mataḥ | ĀP-GL 21cd pūrvasmād ity anāditvān nānavasthā prasajyate || 21 || ĀP-GL 22ab tatheśasyāpi pūrvasmād dehād dehāṃtarodbhavāt | ĀP-GL 22cd nānavastheti yo brūyāt tasyā'nīśatvam īśituḥ || 22 || ĀP-GL 23ab anīśaḥ karmadehenā'nādisaṃtānavartitā | ĀP-GL 23cd yathaiva hi sakarmānas tadvan na katham īśvaraḥ || 23 || ĀP-GL 24ab tato neśasya deho 'sti proktadoṣānuṣaṃgataḥ | ĀP-GL 24cd nāpi dharmaviśeṣo 'sya dehābhāve virodhataḥ || 24 || ĀP-GL 25ab yenecchām aṃtareṇāpi tasya kārye pravartanaṃ | ĀP-GL 25cd jineṃdravad ghaṭeteti nodāharaṇasaṃbhavaḥ || 25 || ĀP-GL 26ab jñānam īśasya nityaṃ ced aśarīrasya na kramaḥ | ĀP-GL 26cd kāryāṇām akramād dhetoḥ kāryakramavirodhataḥ || 26 || ĀP-GL 27ab tadbodhasya pramāṇatve phalābhāvaḥ prasajyate | ĀP-GL 27cd tataḥ phalāvabodhasyānityasyeṣṭau matakṣatiḥ || 27 || ĀP-GL 28ab phalatve tasya nityatvaṃ na syān mānāt samudbhavāt | ĀP-GL 28cd tato 'nudbhavane tasya phalatvaṃ pratihanyate || 28 || ĀP-GL 29ab anityatve tu tajjñānasyānena vyabhicāritā | ĀP-GL 29cd kāryatvāder maheśenākaraṇe 'sya svabuddhitaḥ || 29 || ĀP-GL 30ab budhdyaṃtareṇa tadbuddheḥ karaṇe cānavasthitiḥ | ĀP-GL 30cd nānādisaṃtatir yuktā karmasaṃtānato vinā || 30 || ĀP-GL 31ab avyāpi na yadi jñānam īśvarasya tadā kathaṃ | ĀP-GL 31cd sakṛtsarvatra kāryāṇām utpattir ghaṭate tataḥ || 31 || ĀP-GL 32ab yady ekatra sthitaṃ deśe jñānaṃ sarvatra kāryakṛt | ĀP-GL 32cd tadā sarvatra kāryāṇāṃ sakṛt kiṃ na samudbhavaḥ || 32 || ĀP-GL 33ab kāraṇāṃtaravaikalyāt tathā'nutpattir ity api | ĀP-GL 33cd kāryāṇām īśvarajñānāhetukatvaṃ prasādhayet || 33 || ĀP-GL 34ab sarvatra sarvadā tasya vyatirekāprasiddhitaḥ | ĀP-GL 34cd anvayasyāpi saṃdehāt kāryaṃ taddhetukaṃ kathaṃ || 34 || ĀP-GL 35ab etenaiveśvarajñānaṃ vyāpinityam apākṛtaṃ | ĀP-GL 35cd tasyeśavat sadā kāryakramahetutvahānitaḥ || 35 || ĀP-GL 36ab asvasaṃviditaṃ jñānam īśvarasya yadīṣyate | ĀP-GL 36cd tadā sarvajñatā na syāt svajñānasyāpravedanāt || 36 || ĀP-GL 37ab jñānāṃtareṇa tadvittau tasyāpy anyena vedanaṃ | ĀP-GL 37cd vedanena bhaved evam anavasthā mahīyasī || 37 || ĀP-GL 38ab gatvā sudūram apy evaṃ svasaṃviditavedane | ĀP-GL 38cd iṣyamāṇe maheśasya prathamaṃ tādṛg astu vaḥ || 38 || ĀP-GL 39ab tatsvārthavyavasāyātmajñānaṃ bhinnaṃ maheśvarāt | ĀP-GL 39cd kathaṃ tasyeti nirdeśyam ākāśādivad aṃjasā || 39 || ĀP-GL 40ab samavāyena tasyāpi tadbhinnasya kuto matiḥ | ĀP-GL 40cd ihedam iti vijñānād abādhyād vyabhicāri tat || 40 || ĀP-GL 41ab iha kuṃḍe dadhīty ādi vijñānenāstavidviṣā | ĀP-GL 41cd sādhye saṃbaṃdhamātre tu pareṣāṃ siddhasādhanaṃ || 41 || ĀP-GL 42ab satyām ayutasiddhau cen nedaṃ sādhuviśeṣaṇaṃ | ĀP-GL 42cd śāstrīyāyutasiddhatvavirahāt samavāyinoḥ || 42 || ĀP-GL 43ab dravyaṃ svāvayavāghāraṃ guṇo dravyaśrayo yataḥ ĀP-GL 43cd laukikyayutasiddhis tu bhaved dugdhāṃbhasor api || 43 || ĀP-GL 44ab pṛthagāśrayavṛttitvaṃ yutasiddhir na cānayoḥ | ĀP-GL 44cd sāstīśasya vibhutvena paradravyāśriticyuteḥ || 44 || ĀP-GL 45ab jñānasyāpīśvarād anyadravyavṛttitvahānitaḥ | ĀP-GL 45cd iti ye 'pi samādadhyus tāṃśca paryanuyuṃjmahe || 45 || ĀP-GL 46ab vibhudravyaviśeṣāṇām anyāśrayavivekataḥ | ĀP-GL 46cd yutasiddhiḥ kathaṃ tu syād ekadravyaguṇādiṣu || 46 || ĀP-GL 47ab samavāyaḥ prasajyetāyutasiddhau parasparaṃ | ĀP-GL 47cd teṣāṃ taddvitayāsatve syād vyāghāto duruttaraḥ || 47 || ĀP-GL 48ab yutapratyayahetutvād ayutīsiddhir itīraṇe ĀP-GL 48cd vibhudravyaguṇādīnāṃ yutasiddhiḥ samāgatā || 48 || ĀP-GL 49ab yato nāyutasiddhiḥ syād ity asiddhaṃ viśeṣaṇaṃ | ĀP-GL 49cd hetor vipakṣatas tāvadvyavacchedaṃ na sādheyat || 49 || ĀP-GL 50ab siddhe 'pi samavāyasya samavāyiṣu darśanāt | ĀP-GL 50cd ihedam iti saṃvitteḥ sādhanaṃ vyabhicāri tat || 50 || ĀP-GL 51ab samavāyāṃ 'ntarād vṛttau samavāyasya tatvataḥ | ĀP-GL 51cd samavāyiṣu tasyāpi parasmād ity aniṣṭhitiḥ || 51 || ĀP-GL 52ab tadbādhā'stīty abādhatvaṃ nāma neha viśeṣaṇaṃ | ĀP-GL 52cd hetoḥ siddham anekāṃto yato 'neneti ye viduḥ || 52 || ĀP-GL 53ab teṣām iheti vijñānād viśeṣaṇaviśeṣyatā | ĀP-GL 53cd samavāyasya tadvatsu tata eva na sidhyati || 53 || ĀP-GL 54ab viśeṣaṇaviśeṣyatvasaṃbaṃdho 'py anyato yadi | ĀP-GL 54cd svasaṃbaṃdhiṣu varteta tadā bādhā'navasthitiḥ || 54 || ĀP-GL 55ab viśeṣaṇaviśeṣyatvapratyāyād avagamyate | ĀP-GL 55cd viśeṣaṇaviśeṣyatvam ity apy etena dūṣitaṃ || 55 || ĀP-GL 56ab tasyānaṃtyāt pratṝṇām ākākṣākṣayato 'pi vā | ĀP-GL 56cd na doṣa iti ced evaṃ samavāyādināpi kiṃ || 56 || ĀP-GL 57ab guṇādidravyayor bhinnadravyayoś ca parasparaṃ | ĀP-GL 57cd viśeṣaṇaviśeṣyatvasaṃbaṃdho 'stu niraṃkuśaḥ || 57 || ĀP-GL 58ab saṃyogaḥ samavāyo vā tadviśeṣo 'stv anekadhā | ĀP-GL 58cd svātaṃtrye samavāyasya sarvathaikye ca doṣataḥ || 58 || ĀP-GL 59ab svataṃtrasya kathaṃ tāvad āśritatvaṃ svayaṃ mataṃ | ĀP-GL 59cd tasyāśritatve vacane svātaṃtryaṃ pratihanyate || 59 || ĀP-GL 60ab samavāyiṣu satsv eva samavāyasya vedanāt | ĀP-GL 60cd āśritatve digādīnāṃ mūrtadravyāśritir na kiṃ || 60 || ĀP-GL 61ab kathaṃ cānāśritaḥ sidhyet saṃbaṃdhaḥ sarvathā kvacit | ĀP-GL 61cd svasaṃbādhiṣu yenātaḥ saṃbhaven niyatasthitiḥ || 61 || ĀP-GL 62ab eka eva ca sarvatra samavāyo yadīṣyate | ĀP-GL 62cd tadā mehaśvare jñānaṃ samavaiti na khe kathaṃ || 62 || ĀP-GL 63ab iheti pratyayo 'py eṣa śaṃkare na tu khādiṣu | ĀP-GL 63cd iti bhedaḥ kathaṃ sidhyen niyāmakam apaśyataḥ || 63 || ĀP-GL 64ab na cācetanatā tatra saṃbhāvyeta niyāmikā | ĀP-GL 64cd śaṃbhāv api tadāsthānāt khādes tadaviśeṣataḥ || 64 || ĀP-GL 65ab neśo jñātā na cājñātā svayaṃ jñānasya kevalaṃ | ĀP-GL 65cd samavāyāt sadā jñātā yady ātmaiva sa kiṃ svataḥ || 65 || ĀP-GL 66ab nāyam ātmā ca cānātmā svātmatvasamavāyataḥ | ĀP-GL 66cd sadātmaiveti ced evaṃ dravyam eva svato 'sidhat || 66 || ĀP-GL 67ab neśo dravyaṃ na cādravyaṃ dravyatvasamavāyataḥ | ĀP-GL 67cd sarvadā dravyam eveti yadi sann eva sa svataḥ || 67 || ĀP-GL 68ab na svataḥ sannasan nāpi satvena samavāyataḥ | ĀP-GL 68cd sann eva śaśvad ity uktau vyāghātaḥ kena vāryate || 68 || ĀP-GL 69ab svarūpeṇāsataḥ satvasamavāye ca khāṃbuje | ĀP-GL 69cd sa syāt kiṃ na viśeṣasyābhāvāt tasya tato 'ṃjasā || 69 || ĀP-GL 70ab svarūpeṇa sataḥ satvasamavāyepi sarvadā | ĀP-GL 70cd sāmānyadau bhavet satvasamavāyo 'viśeṣataḥ || 70 || ĀP-GL 71ab svataḥ sato yathā sattvasamavāyas tathāstu saḥ | ĀP-GL 71cd dravyatvātmatvaboddhṛtvasamavāyo 'pi tattvataḥ || 71 || ĀP-GL 72ab dravyasyaivātmano boddhuḥ svayaṃ siddhasya sarvadā | ĀP-GL 72cd na hi svato tathābhṛtas tathātvasamavāyabhāk || 72 || ĀP-GL 73ab svayaṃ jñatve ca siddhe 'sya maheśasya nirarthakaṃ | ĀP-GL 73cd jñānasya samavāyena jñatvasya parikalpanaṃ || 73 || ĀP-GL 74ab tatsvārthavyavasāyātmajñānatādātmyamṛcchataḥ | ĀP-GL 74cd kathaṃ cidīśvarasyā'sti jineśatvam asaṃśayaṃ || 74 || ĀP-GL 75ab sa eva mokṣamārgasya praṇetā vyavatiṣṭhate | ĀP-GL 75cd sadehaḥ sarvavinaṣṭamoho dharmaviśeṣabhāk || 75 || ĀP-GL 76ab jñānād anyas tu nirdehaḥ sadeho vā na yujyate | ĀP-GL 76cd śivaḥ kartopadeśasya so 'bhettā karmabhūbhṛtāṃ || 76 || ĀP-GL 77ab etenaiva prativyūḍhaḥ kapilo 'py upadeśakaḥ | ĀP-GL 77cd jñānād arthāṃtaratvasyā'viśeṣāt sarvathā svataḥ || 77 || ĀP-GL 78ab jñānasaṃsargato jñatvam ajñasyāpi na tattvataḥ | ĀP-GL 78cd vyomavac cetanasyāpi nopapadyeta muktavat || 78 || ĀP-GL 79ab pradhānaṃ jñatvato mokṣamārgasyā'stūpadeśakaṃ | ĀP-GL 79cd tasyaiva viśvaveditvādbhetṛtvāt karmabhūbhṛtāṃ || 79 || ĀP-GL 80ab ity asaṃbhāvyam evāsyā'cetanatvāt paṭādivat | ĀP-GL 80cd tadasaṃbhavato nūnam anyathā niṣphalaḥ pumān || 80 || ĀP-GL 81ab bhoktā''tmā cet sa evāstu kartā tadavirodhataḥ | ĀP-GL 81cd virodhe tu tayor bhoktuḥ syād bhujau kartṛtā kathaṃ || 81 || ĀP-GL 82ab pradhānaṃ mokṣamārgasya praṇetṛ stūyate pumān | ĀP-GL 82cd mumukṣubhir iti brūyāt ko 'nyo 'kiṃcitkarātmanaḥ || 82 || ĀP-GL 74ab sugato 'pi na nirvāṇamārgasya pratipādakaḥ | ĀP-GL 74cd viśvatattvajñatāpāyāt tattvataḥ kapilādivat || 74 || ĀP-GL 75ab "saṃvṛttyā viśvatattvajñaḥ śreyomārgopadeśy api | ĀP-GL 75cd buddho vandyo na tu svapnas tādṛg ity ajñaceṣṭitaṃ" || 75 || ĀP-GL 86ab yat tu saṃvedanādvaitaṃ puruṣādvaitavan na tat | ĀP-GL 86cd siddhyet svato 'nyato vāpi pramāṇāt sveṣṭahānitaḥ || 86 || ĀP-GL 87ab so 'rhann eva munīṃdrāṇāṃ vaṃdyaḥ samavatiṣṭhate | ĀP-GL 87cd tatsadbhāve pramāṇasya nirbādhyasya viniścayāt || 87 || ĀP-GL 88ab tato 'ṃtaritatattvāni pratyakṣāṇy arhato 'ṃjasā | ĀP-GL 88cd prameyatvād yathāsmādṛk pratyakṣārthāḥ suniścitāḥ || 88 || ĀP-GL 89ab hetor na vyabhicāro 'tra dūrārthair maṃdarādibhiḥ | ĀP-GL 89cd sūkṣmair vā paramāṇvādyais teṣāṃ pakṣīkṛtatvataḥ || 89 || ĀP-GL 90ab tattvānyaṃtaritānīha deśakālasvabhāvataḥ | ĀP-GL 90cd dharmādīni hi sādhyaṃte pratyakṣāṇi jineśinaḥ || 90 || ĀP-GL 91ab na cāsmādṛksamakṣāṇām evam arhatsamakṣatā | ĀP-GL 91cd na sidhyed iti maṃtavyam avivādād dvayor api || 91 || ĀP-GL 92ab na cāsiddhaṃ prameyatvaṃ kārtsnyato bhāgato 'pivā | ĀP-GL 92cd sarvathāpy aprameyasya padārthasyāvyavasthiteḥ || 92 || ĀP-GL 93ab yadi ṣaṅbhiḥ pramāṇaḥ syāt sarvajñaḥ kena vāryate | ĀP-GL 93cd iti bruvann aśeṣārthaprameyatvam ihecchati || 93 || ĀP-GL 94ab codanātaś ca niḥśeṣapadārthajñānasaṃbhave | ĀP-GL 94cd siddham aṃtaritārthānāṃ prameyatvaṃ samakṣavat || 94 || ĀP-GL 95ab yan nārhataḥ samakṣaṃ tan naprameyaṃ bahirgataḥ | ĀP-GL 95cd mithyaikāṃto yathety evaṃ vyatireko 'pi niścitaḥ || 95 || ĀP-GL 96ab suniścitānvayād dhetoḥ prasiddhavyatirekataḥ | ĀP-GL 96cd jñātārhan viśvatattvānām evaṃ sidhyed abādhitaḥ || 96 || ĀP-GL 97ab pratyakṣam aparicchiṃdatttrikālaṃ bhuvanatrayaṃ | ĀP-GL 97cd rahitaṃ viśvatvajñair na hi tadbādhakaṃ bhavet || 97 || ĀP-GL 98ab nānumānopamānārthāpattyāgamabalād api | ĀP-GL 98cd viśvajñābhāvasaṃsiddhis teṣāṃ sadviṣayatvataḥ || 98 || ĀP-GL 99ab nārhan niḥśeṣatatvajño vaktṛtvapuruṣatvataḥ | ĀP-GL 99cd brahmādivad iti proktam anumānaṃ na bādhakaṃ || 99 || ĀP-GL 100ab hetor asya vipakṣeṇa virodhābhāvaniścayāt | ĀP-GL 100cd vaktṛtvādeḥ prakarṣe 'pi jñānānirhrāsasiddhitaḥ || 100 || ĀP-GL 101ab nopamānam aśeṣāṇāṃ nṛṇām anupalaṃbhataḥ | ĀP-GL 101cd upamānopameyānāṃ tadbādhakam asaṃbhavāt || 101 || ĀP-GL 102ab nārthāpattir asarvajñaṃ jagat sādhayituṃ kṣamā | ĀP-GL 102cd kṣīṇatvād anyathābhāvābhāvāt tat tad abādhikā || 102 || ĀP-GL 103ab nāgamo 'pauruṣeyo 'sti sarvajñābhāvasādhanaḥ | ĀP-GL 103cd tasya kārye pramāṇatvād anyathā'niṣṭasiddhitaḥ || 103 || ĀP-GL 104ab pauruṣeyo 'py asarvajñapraṇīto nāsya bādhakaḥ | ĀP-GL 104cd tatra tasyāpramāṇatvād dharmādāv iva tattvataḥ || 104 || ĀP-GL 105ab abhāvo 'pi pramāṇaṃ te niṣedhyādhāravedane | ĀP-GL 105cd niṣedhyasmaraṇe ca syān nāstitā jñānam aṃjasā || 105 || ĀP-GL 106ab nacāśeṣajagajjñānaṃ kutaścid upapadyate | ĀP-GL 106cd nāpi sarvajñasaṃvittiḥ pūrvaṃ tatsmaraṇaṃ kutaḥ || 106 || ĀP-GL 107ab yenāśeṣajagat yasya sarvajñasya niṣedhanaṃ | ĀP-GL 107cd paropagamatas tasya niṣedhe sveṣṭabādhanaṃ || 107 || ĀP-GL 108ab mithyaikāṃtaniṣedhas tu yukto 'nekāṃtasiddhitaḥ | ĀP-GL 108cd nāsarvajñajagatsiddheḥ sarvajñapratiṣedhanaṃ || 108 || ĀP-GL 109ab evaṃ siddhaḥ sunirṇetāsaṃbhavadbādhakatvataḥ | ĀP-GL 109cd sukhavadviśvatattvajñaḥ so 'rhann eva bhavān iha || 109 || ĀP-GL 110ab sa karmabhūbhṛtāṃ bhettā tadvipakṣaprakarṣataḥ | ĀP-GL 110cd yathā śītasya bhetteha kaścid uṣṇaprakarṣataḥ || 110 || ĀP-GL 111ab teṣām āgāmināṃ tāvad vipakṣaḥ saṃvaromataḥ ĀP-GL 111cd tapasā saṃcitānāṃ tu nirjarā karmabhūbhṛtāṃ || 111 || ĀP-GL 112ab "tatprakarṣaḥ punaḥ siddhaḥ paramaḥ paramātmani | ĀP-GL 112cd tāratamyaviśeṣasya siddher uṣṇaprakarṣavat || 112 || ĀP-GL 113ab karmāṇi dvividhānyatra dravyabhāvavikalpataḥ | ĀP-GL 113cd dravyakarmāṇi jīvasya pudgalātmānyanekadhā || 113 || ĀP-GL 114ab bhāvakarmāṇi caitanyavivarttātmāni bhāṃti nuḥ | ĀP-GL 114cd krodhādīni svavedyāni kathaṃcic cidabhedataḥ || 114 || ĀP-GL 115ab tatskaṃdharāśayaḥ proktā bhūbhṛto 'tra samādhitaḥ | ĀP-GL 115cd jīvād viśleṣaṇaṃ bhedaḥ saṃtānātyaṃtasaṃkṣayaḥ || 115 || ĀP-GL 116ab svātmalābhas tato mokṣaḥ kṛtsnakarmakṣayātmataḥ ĀP-GL 116cd nirjjarāsaṃvarābhyāṃ tu sarvasadvādinām iha || 116 || ĀP-GL 117ab nāstikānāṃ na naivāsti pramāṇaṃ tannirākṛtau | ĀP-GL 117cd pralāpamātrakaṃ teṣāṃ nāvadheyaṃ mahātmanāṃ || 117 || ĀP-GL 118ab mārgo mokṣasya vai samyagdarśanāditrayātmakaḥ | ĀP-GL 118cd viśeṣeṇa prapattavyo nānyathā tadvirodhataḥ || 118 || ĀP-GL 119ab praṇetā mokṣamārgasyābādhyamānasya sarvathā | ĀP-GL 119cd sākṣād ya eva sa jñeyo viśvatattvajñatāśrayaḥ || 119 || ĀP-GL 120ab vītaniḥśeṣadoṣo 'taḥ pravaṃdyo 'rhan guṇāṃbudhiḥ | ĀP-GL 120cd tadguṇaprāptaye sadbhir iti saṃkṣepato 'nvayaḥ || 120 || ĀP-GL 121a mohākrāṃtān na bhavati guror mokṣamārga praṇīti ĀP-GL 121b narte tasyāḥ sakalakaluṣadhvaṃsajā svātmalabdhiḥ | ĀP-GL 121c tasyai vaṃdyaḥ paragurur iha kṣīṇa mohas tvam arhan ĀP-GL 121d sākṣāt kurvann amalakam ivāśeṣatattvāni nātha || 121 || ĀP-GL 122ab nyakṣeṇāptaparīkṣāpratipakṣaṃ kṣapayituṃ kṣamā sākṣāt | ĀP-GL 122cd prekṣāvatām abhīkṣṇaṃ vimokṣalakṣmīkṣaṇāyaṃ saṃlakṣyā || 122 || ĀP-GL 123a śrīmattatvārthaśāstrādbhutasalilanidheriddharatnodbhavasya ĀP-GL 123b protthānāraṃbhakāle sakalamalabhide śāstrakāraiḥ kṛtaṃyat | ĀP-GL 123c stotraṃ tīrthopamānaṃ prathitapṛthupathaṃsvāmimīmāṃsitaṃ tat ĀP-GL 123d vidyānaṃdaiḥ svaśaktyā katham api kathitaṃsatyavākyārthasiddhyai || 123 || ĀP-GL 124ab iti tattvārthaśāstrādau munīṃdrastotragocarā | ĀP-GL 124cd praṇītāptaparīkṣeyaṃ kuvivādanivṛttaye || 124 || ĀP-GL 56,55 ity āptaparīkṣā samāptā |